“Charlotte, we begrijpen elkaar gewoon niet meer, krijgen ruzie over de kleinste dingen, de communicatie loopt niet meer. Ik snap er niets van. We waren zo verliefd, hoe kan het dat we elkaar zo zijn kwijtgeraakt?”

Hij kan zijn tranen niet bedwingen. Hij had het gevoel zó z’n best te hebben gedaan. Hij had haar fysiek op haar gemak gesteld omdat ze door een nare ervaring zich niet gemakkelijk meer liet aanraken. Daar waren ze doorheen gekomen en ze had zich aan hem over durven geven.

Ze hadden diepe gesprekken gevoerd over wat ze belangrijk vonden in een relatie. Ze wilden allebei openheid, oprechtheid, vertrouwen en verbinding. Dat had zo close gevoeld, om er zo goed over te kunnen praten.

Ze had hem verteld wat ze moeilijk vond om te delen, zich kwetsbaar opgesteld. Hij had geluisterd, en zij had hem omhelst voor zijn open mind en warme reactie op haar verhaal.

Ze hadden lol samen, maakten toekomstplannen, hadden fijne seks en genoten van liefdevolle woorden en aanrakingen.

Hij had wel gemerkt dat de diepgaande gesprekken minder waren geworden. Er kwamen ineens veel praktische zaken die geregeld moesten worden. Alsof ze onrust kreeg van het dichter tot elkaar komen.

Ze leek ook de plannen die ze gemaakt hadden naar de toekomst te schuiven. De tijd samen doorbrengen waar ze beide naar uitgekeken hadden, kwam maar niet. Gesprekken gingen niet meer over samen, maar over wat zij wilde en nodig had.

Hij merkte ook dat ze wat zenuwachtig was in het contact met anderen als hij erbij was. Hij wist eigenlijk niet of ze dat altijd had of dat het door hem kwam. Voelde ze zich niet bij hem op haar gemak? Hoe kon dat dan? Wat gebeurde er met haar?

Hij sprak haar aan op haar nerveuse houding en soms wat scherpe opmerkingen naar anderen. Ze reageerde daar ontwijkend op, of kwam met een uitgebreide verklaring. Hij snapte het dan wel, maar vroeg zich wel af wat er in haar leefde.

Tot ze vorige maand, plotsklaps voor ze op vakantie zouden gaan, zei dat ze het niet meer wilde. Ze had het gevoel dat hij haar constant bekritiseerde en ze had er genoeg van. Zo wilde ze niet op vakantie gaan en bovendien werd het tijd dat ze ging doen wat ze zelf wilde. Dat was eigenlijk helemaal niet de vakantie die ze voor ogen hadden. Ze had zich weer teveel aangepast aan wat hij wilde. Ze wilde gewoon rust.

Ze waren tijdelijk uit elkaar gegaan en nu zat hij hier in mijn praktijk, om te kijken of er nog wat te redden was in hun relatie. Maar met haar praten liep aldoor uit op ruzie en hij wist niet meer wat hij moest doen.

“Wat belangrijk is om te gaan zien”, legde ik uit, “is dat jullie zo te zien op een ander niveau communiceren. Zij lijkt in emoties vast te zitten, en jij probeert daar rationeel over te praten, maar dat werkt niet. Dan voelt ze zich niet gehoord en kan niet in het rationele deel van haar brein komen. En jij schrikt van haar heftige emoties en sluit je af voor wat jij daar bij voelt. Je probeert haar te kalmeren en oplossingen te geven, maar zij wil alleen maar gehoord worden.”

Deze dynamiek doorhebben, is zo belangrijk, om beiden te zien dat de ander het niet slecht bedoelt, maar in een ander proces zit. Wanneer er een trauma getriggerd wordt in de relatie, en daar geen bewustzijn op is, dan is de kans groot dat het leidt tot een breuk, omdat de partner met het trauma met de sterkste bindingsangst zich waarschijnlijk bedreigd voelt door opmerkingen of gedrag van de ander dat er uit ziet als kritiek of afwijzing.

En de andere partner is waarschijnlijk ook niet vrij van jeugdervaringen die invloed hebben gehad op de hechting, en reageert vaak op het wantrouwen met nog meer z’n best doen, pleasen, het probleem op willen lossen of het vermijden van het conflict door uit contact te gaan. Maar als de emmer overloopt, boos wordt of angstig, en steeds minder bij de ander binnenkomt.

Begrijpen wat er bij jezelf gebeurt is de eerste stap. In welk deel van je brein zit je, wat is er getriggerd in jou, waar je zelf verantwoordelijk voor bent en wat waarschijnlijk niet over je partner gaat.

Dan de stap maken naar hoe je je weer veilig kan gaan voelen om in contact te gaan met je partner. Van daaruit kan je begrip gaan krijgen voor waar de ander zit en behoefte aan heeft, en hoe jullie weer tot elkaar kunnen komen.